behi02

behi01

آشنایی با عنصر نور در باغبانی

نور عامل ادامه حیات در زمین است. تاثیر نور بر گیاهان غیرقابل انکار است. نور از نظر کمی و کیفی یکی از فاکتورهای اصلی رشد و نمو گیاهان می‌باشد. نور علاوه بر آن‌که در متابولیسم گیاه مؤثر است، مهم‌ترین عامل تولید مواد پروتئینی و گلوسید(قند) در گیاهان سبز به شمار می‌رود و به طور مستقیم و غیرمستقیم در سایر اعمال زیستی و خصوصاً مرحله زایشی(گلدهی) گیاه نقش دارد.

کیفیت، کمیت و طول دوره نوری(فتوپریود) سه خصوصیت مهم نور هستند که در بررسی تأثیر نور بر فرآیندهای رشد و نمو گیاهان می‌بایست مورد توجه قرار گیرند. شدت نور و دوره‌ی نوردهی از بخش‌های مرتبط با کمیت نور بوده، اما جهت‌دهی و طیف نور از نظر کیفیت نور بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

علاوه بر عواملی از جمله دما، رطوبت، آب، اکسیژن، کربن و مواد غذایی، ویژگی‌های خاص نورپردازی نیز نقش مهمی در کنترل رشد گیاه ایفا می‌کنند. شدت نور، طیف و طول مدت نور، مورفولوژی، رشد، میوه‌دهی و همچنین گلدهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علاوه بر کارآیی نور در فرآیند فتوسنتز و تولید انرژی برای گیاه، نقش نور در سایر نیازهای گیاهان نیز کاملاً متفاوت از نیاز به انرژی و فتوسنتز است. گل رز و میخک حداکثر رشد خود را در تابستان و در شرایط نور کامل خواهند داشت. گل بنت‌القنسول برای ایجاد برگ‌های سبز تیره نیاز به محیط گلخانه‌ای در حدود ۴۰ درصد سایه از اواسط بهار تا اواسط پاییز دارد. این حالت در بسیاری از گیاهان معمول است.

نکاتی در مورد نحوه‌ی کوددهی به گیاهان

1. زمان مصرف کودهای شیمیایی، برای گیاهانی مانند درختان، درختچه‌ها و بوته‌ها، از اوایل بهار تا اواسط تابستان و پس از آن اواخر شهریور تا اواخر مهر می‌باشد.
2. برای کوددهی به درختان بزرگ باید تعدادی سوراخ به عمق 50 تا 70 سانتیمتر و در فاصله‌ی 80 سانتیمتری از هم و در محدوده‌ی سایه‌انداز درخت ایجاد کرد. فاصله‌ی سوراخ‌های ایجاد شده از تنه‌ی درختان باید درحدود 1.5 متری از تنه قرار داشته و کودهای شیمیایی مورد نظر را در درون این سوراخ‌ها ریخته و سوراخ را پر از آب نمایند. برای ریختن کود در این سوراخ‌ها می‌توان از قیف استفاده کرد.
3. برای کوددهی چمن، در اواخر پاییز پس از توقف رشد، کودهای ازته مورد نیاز را روی سطح چمن توزیع کرده و درصورتی‌که بارندگی به مقدار کافی انجام گیرد، قسمت اعظم ازت در منطقه فعالیت ریشه توزیع خواهد شد.
4. برای از بین بردن علف‌های هرز موجود در کودهای دامی و آلی، باید پیش از مصرف آنها را مدتی مرطوب کرد تا بذر علف‌های هرز موجود جوانه‌زده و عاری از قوه‌ی نامیه شوند.
5. جمع‌آوری سطح فوقانی خاک(لایه‌ی 30 سانتی‌متر سطحی) و توزیع آن در سطح زمین پس از اتمام عملیات تسطیح، از مدفون شدن لایه‌ی حاصلخیز خاک(30-50 سانتی‌متر فوقانی) جلوگیری به عمل خواهد آورد.
6. در مصرف کودهای شیمیایی و آلی، همیشه این اصل مهم را به یاد داشته باشیم: هیچ‌گاه نباید شرایطی فراهم شود که علایم کمبود در گیاه ظاهر گردد، چون گیاه در مرحله ظهور علایم کمبود، روند مرگ و نابودی را طی می‌کند.
7. مصرف کودهای شیمیایی که به منظور افزایش تولید و ارتقاء کیفیت محصولات کشاورزی صورت می‌گیرد بایستی ضمن آلوده نکردن محیط زیست و به خصوص آب‌های زیرزمینی، تجمع مواد آلاینده نظیر نیترات در اندام‌های مصرفی محصولات را در حداقل ممکن نگهداشته و از این نظر سلامت و بهداشت انسان و دام را تامین نماید.
8. مصرف کود شیمیایی از لحاظ اقتصادی و کارآیی، زمانی مطلوب‌ترین بازده را به همراه دارد که تمامی مواد مغذی در حد نیاز در دسترس گیاه باشد که مستلزم نگرشی فراسوی تامین عناصر اصلی ازت، فسفر و پتاسیم است.
9. معمولاً برای افزایش رشد محصولات کشاورزی کوددهی ضروری است، با این وجود بخش اعظم کودی که در زمین‌های کشاورزی رها می‌شود، هنگام آبیاری شسته و در نهایت به رودخانه‌ها راه می‌یابد. این امر علاوه بر خسارت اقتصادی، به محیط زیست نیز آسیب می‌رساند. گروهی از دانشمندان دستگاهی ابداع کرده‌اند که تنها به اندازه نیاز گیاه، کود را در اختیار قرار داده، رشد گیاهان را به‌طور محسوسی افزایش می‌دهد و تا 90% از اتلاف کوددهی در روش سنتی کاسته است.

Mentha sativa

گیاه نعناع با نام علمی Mentha sativa

Fraxinus excelsior

نهال یکساله ون یا زبان گنجشک با نام علمی Fraxinus excelsior

DAHLIA

کوکب‌های کاشته شده در سالجاری که در آستانه گل دادن هستند

Pelargonium×domesticum

شمعدانی اژدر Pelargonium × domesticum که امسال قلمه زده‌ام

Euphorbia milii

افوربیا مرجان Euphorbia milii من که گل داده است

مصرف گوگرد در صنایع کودهای شیمیایی

برای اولین بار در سال ۱۸۴۰ سوپر فسفات توسط Johnlawes با اضافه کردن اسید سولفوریک بر روی سنگ فسفات به دست آمد. از آن زمان تاکنون اسید سولفوریک به مراتب بیشتر از سایر اسیدها در تهیه کودهای فسفاته به کاررفته است. در مقایسه با اسیدهای قوی دیگر که برای تهیه کودهای فسفاته کاربرد دارد، اسید سولفوریک ارزان و فراوان بوده و محصول نهائی یعنی سوپر فسفات و یا اسید فسفریک نسبتاً آسان‌تر به دست می‌آید. تا چندی قبل کود سوپر فسفات ساده که تقریباً به همان روش اولیه تولید می‌شد، به مراتب بیش از کودهای فسفاته دیگر تهیه می‌گردید، ولی در سال‌های اخیر سوپر فسفات تریپل و فسفات‌های آمونیم در صنایع فسفات بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و در نتیجه از اهمیت نسبی سوپر فسفات ساده کاسته شده است.

خصوصیات کشاورزی و مبلغی که مصرف کننده نهایی یعنی زارع می‌پردازد نوع کودی را که باید در کارخانه تولید شود را مشخص می‌کند. در مناطقی که هزینه حمل کود زیاد است، تولید محصولات متراکم از قبیل فسفات دی آمونیم و سوپر فسفات تریپل و امثال آنها بیشتر مقرون به صرفه می‌باشند در نقاطی که مسافت کوتاه و هزینه حمل کم باشد کودهای سولفات آمونیم و سوپرفسفات ساده به آسانی با محصولات متراکم‌تر رقابت می‌کنند و در صورتی‌که تاثیر گوگرد نیز منظور گردد(مثلاً در مورد زمین‌هایی که دچار کمبود گوگرد هستند) کودهایی مانند سولفات آمونیم و سوپرفسفات ساده تا مسافات دورتری از محل تولید قابلیت رقابت با کودهای متراکم‌تر را خواهد داشت.

انتخاب اسید سولفوریک یا اسیدنیتریک باید براساس خصوصیات اگرونومی و قیمت تحویلی به زارع محاسبه گردد ولی در حال حاضر بالا بودن قیمت اسید نیتریک در مقایسه با اسید سولفوریک(به جز در مواردی معدود) مانع مصرف این اسید برای تهیه کودهای فسفاته می‌گردد. این توضیح نیز اضافه می‌شود که برای خاک‌های قلیایی کودهای فسفری که با اسیدنیتریک تهیه شده باشند زیاد مناسب نیست. در بسیاری از مناطق کشاورزی مصرف کودهای فسفاته که حاوی مقدار بیشتری P₂O₅ قابل حل در آب باشند، برای کسب نتایج بهتر و محصول بیشتر لازم به نظر می‌رسد ولی در شرایط فعلی مقرون به صرفه نخواهد بود، لذا تولید این نوع کودها نیترو فسفاته فقط در مراکز بزرگ تولید آمونیاک امکان پذیر خواهد بود.

اسید نیتریک را می‌توان برای تهیه کودهایی که P₂O₅ آنها ۱۰۰% در آب قابل حل باشند به‌کار برد، ولی این امر نیاز به استفاده مقادیر بیش از حد اسید نیتریک دارد که به دلایل ذکر شده اقتصادی نخواهد بود.

سال نو مبارک

اهمیت گوگرد در کشاورزی

بیشتر از ۴۰% مصرف سالانه گوگرد در کشاورزی است. موارد مصرف گوگرد در کشاورزی بیشتر برای تهیه کودهای فسفاته و تا حدود کمتری برای تهیه سولفات آمونیم و سموم دفع آفات می‌باشد. اگر به جای اسید سولفوریک جوهر گوگرد را در نظر بگیریم خواهیم دید که حدود ۵۰% تولید سالانه این اسید در تهیه کودهای شیمیائی به مصرف می‌رسد. مقادیر کمی گوگرد که شاید حدود ۱% کل مصرف سالانه این عنصر باشد برای کنترل انواع آفات نباتی کاربرد دارد.

علاوه بر تهیه کودهای شیمیائی و دفع آفات نباتی گوگرد در کشاورزی حائز اهمیت دیگری است که مستقیماً با مصرف گوگرد و اسید سولفوریک ارتباطی ندارد. گوگرد یکی از عناصر حیاتی در تغذیه گیاهی و حیوانی است وقتی به مقدار کافی در منطقه نمو ریشه موجود نباشد رشد گیاهان متوقف می‌گردد و مقدار محصول و در بعضی مواقع مرغوبیت آن کاهش می‌یابد. هر گاه بعضی از مواد آلی گوگرددار به مقدار کافی در غذای پستانداران(به جز حیوانات نشخوار کننده) نباشد عوارض سو تغذیه بروز خواهد نمود. حیوانات نشخوارکننده از مصرف گوگرد بی‌نیاز نیستند ولی قادرند علاوه بر انواع آلی از انواع معدنی گوگرد نیز استفاده کنند. لذا اهمیت گوگرد در کشاورزی را می‌توان در مورد زیر بررسی نمود:

۱ـ تولید کودهای شیمیائی، تغذیه گیاهی و حاصلخیزی زمین

۲ـ تغذیه حیوانات و انسان

۳ـ تهیه سموم دفع آفات

سلام بر محرم حسین(ع)

گیاهان آپارتمانی چگونه باعث مسمومیت کودکان می‌شوند؟

کودکان خردسال طبیعتی کنجکاو داشته و معمولاً هر چیزی را به دهان می‌برند و بنا به گفته کارشناسان این عمل بخشی از آموزش و درک این گروه سنی از محیط اطرافشان است. متاسفانه این واکنش طبیعی می‌تواند در عین حال زمینه‌ساز بروز برخی مسمومیت در آنها شود که لزوم توجه جدی والدین را طلب می‌کند.

۴ آبان به عنوان روز پیشگیری از مسمومیت در کودکان نامگذاری شده به همین بهانه گفت و گویی داشتیم با دکتر طلعت قانع دبیر ستاد مرکزی اطلاع‌رسانی داروها و سموم وزارت بهداشت در مورد بروز مسمومیت‌ها در کودکان و علائم آنها.

گیاهان آپارتمانی عامل مهم مسمومیت‌ها در کودکان:

دکتر قانع در گفت و گو با خبرنگار عصر ایران یکی از موارد بروز مسمومیت‌ها در کودکان را وجود گیاهان آپارتمانی ذکر کرده و با تاکید بر ضرورت هوشیاری خانواده‌ها در استفاده از این گیاهان گفت: تمام گیاهان آپارتمانی برای کودکان خطرناک هستند و باید دور از دسترس آن‌ها قرارگیرند.

وی ادامه داد: بسیاری از گیاهان و گل‌های آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن‌باخیا، سمی هستند و تماس پوست با آنها و یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت چه در کودکان و چه در بزرگسالان می‌شود که این مسمومیت در کودکان بسیار شدیدتر خواهد بود.

وی ادامه داد: گیاه خرزهره که معمولاً در باغچه‌ها نیز کاشته می‌شود سم کامل است و در صورتی که توسط کودک خورده شود عوارض خطرناکی را در پی خواهد داشت.

علائم مسومیت کودکان با گل‌های آپارتمانی:

دکتر قانع در پاسخ به پرسشی در مورد علائم مسمومیت‌های کودکان با گیاهان آپارتمانی گفت: قرمزی پوست، چشم، دست و صورت از اولین علائم آلرژیک با گیاهان آپارتمانی است و در صورت مسمومیت نیز تخریب و سوزش مخاط دورنی، سوزش‌های گلو و حتی در موارد نادر اگر کودک حساسیت‌های مادرزادی نیز داشته باشد شاید به مرگ نیز منجر شود.

وجود گل‌های شمدانی در آپارتمان‌ها ممنوع:

وی در ادامه با بیان اینکه نگهداری گل‌هایی که در گروه گردافشانی قرار دارند در آپارتمان‌ها و فضاهای بسته مناسب نیست ادامه داد: از جمله این گل‌ها شمدانی است که در صورت نگهداری در آپارتمان باعث بروز حساسیت شدید خصوصاً در کودکان می‌شود.

دکتر قانع ادامه داد: وجود گل‌های گرده‌افشان در داخل آپارتمان‌ها که نگهداری از آن‌ها اخیراً بسیار رایج نیز شده برای کودکان و نوزادان و خصوصا نوزادانی که دارای اگزمای پوستی بوده و یا دارای حساسیت آلرژیک هستند بسیار مضر بوده و در آنها عوارض شدیدی ایجاد می‌کند.

مسمومیت با مواد شوینده از عوامل مهم مسمومیت در کودکان:

دبیر ستاد مرکزی اطلاع‌رسانی داروها و سموم وزارت بهداشت در ادامه مسومیت با مواد شوینده را از عوامل مهم دیگر آسیب به کودکان ذکر کرد و گفت: هیچگاه نباید این فرآورده‌ها را در ظرف مواد خوراکی(مانند بطری نوشابه) نگهداری کنیم زیرا این عمل سبب خورده شدن اتفاقی این مواد توسط کودکان می‌شود.

وی ادامه داد: داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهداری کرده و داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند. همچنین در هنگام بیماری کودکتان مراقب باشید تا داروها را دقیقاً با همان مقداری که تجویز شده است به کودک بدهید و اگر به کودک خود دارو می‌دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.

منبع: عصر ایران

پرسش مهر 15

مسمومیت با خرزهره

خرزهره Nerium به‌طور وسیع در کل جهان کشت می‌شود، گونه Oleander بیشترین پراکندگی را در سراسر کشورمان دارد. نکته مهم در مورد این گیاه اینکه تمامی قسمت‌های مختلف آن از ریشه تا گلبرگ برای انسان و حیوانات فوق‌العاده سمی و کشنده است. این گیاه شامل مخلوطی از گلیکوزیدهای قلبی از جمله ترکیبات بسیار سمی برای قلب به نام کاردنولیدهاست. کاردنولیدها پمپ K⁺/Na⁺ATPase غشای سلولی را مهار می‌کنند. در نتیجه موجب اختلال الکترولیتی می‌شود که بر هدایت الکتریکی قلب مؤثر است. انسان‌ها و گونه‌های مختلف حیوانات اهلی در مناطقی که این گیاهان رشد می‌کنند، به‌طور معمول در معرض اثرات سمی کاردنولیدهای خرزهره هستند.    

یک نکته مهم در مسیر و مکانیسم اثر گیاه سمی اینکه با اولین خراش یا ضربه آنزیم‌های موجود در آن‌ها آزاد شده و با هیدرولیز منجر به تولید بخش غیر قندی سم فعال می‌گردد.

خرزهره بومی مناطق مدیترانه‌ای است و به عنوان گیاه زینتی در بسیاری از مناطق دنیا کاشته می‌شود. این گیاه در بسیاری از مناطق ایران کاشته می‌شود و در برخی از نواحی نیز به صورت خودرو یافت می‌شود. گونه‌ای از خرزهره به نام N.indicum که به خرزهره معطر معروف است در نواحی ایلام، لرستان، فارس، چهار محال بختیاری،  کرمان، بلوچستان و نواحی جنوبی کشورمان یافت می‌شود. تمام قسمت‌های خرزهره شامل برگ، گل، دانه، ساقه، پوست، ریشه و شیره آن سمی و حاوی گلیکوزیدهای قلبی می‌باشند. با این حال دانه‌های این گیاه دارای بیشترین غلظت از این گلیکوزیدها بوده و در نتیجه سمی‌تر هستند به‌طوری‌که خوردن چند عدد از آنها می‌تواند به مرگ افراد منجر شود. پس از خشک شدن سمیت خرزهره حفظ می‌شود. این گیاه حتی پس از جوشانده شدن نیز همچنان سمی باقی می‌ماند. همچنین بخار و دود حاصل از سوختن شاخ و برگ گیاه حاوی گلیکوزیدهای کاردیوتوکسیک می‌باشد. گلیکوزیدهای قلبی خرزهره از دسته کاردنولیدها و شامل اولئاندرین(Oleandrin)، نری این(Neriin)، دیژیتوکسی ژنینDigitoxigenin))، نری آنتین(Nerianin)، رزاژنین(Rosagenin) و نری آنتوزید(Neriantoside) هستند.

اولئاندرین احتمالاً مهمترین گلیکوزید قلبی خرزهره است. شباهت بیوشیمیایی و بالینی بالایی بین اولئاندرین و دیجیتوکسین وجود دارد که قابل بررسی بیشتری است. همچنین گلیکوزیدهای کاردنولید دپرس کننده دستگاه اعصاب مرکزی شامل نرید دیژینوید(Neridigioside)، نری زوزید(Nerizoside)، نری تالوزید(Neritaloside) و آدوروزید-اچ(Odoroside-H)از عصاره برگ‌های تازه خرزهره جدا شده و مورد شناسایی قرار گرفته‌اند.

خرزهره همانند بسیاری از گیاهان حاوی گلیکوزیدهای قلبی تلخ مزه است و معمولاً دام‌ها تمایل به خوردن آن نشان نمی‌دهند.با این حال در صورتی‌که برگ‌های گیاه خشک شده یا به دنبال هرس پژمرده شده باشند برای دام‌ها مطبوع‌تر هستند و در صورت دسترسی آن را می‌خورند. همچنین پس از قرار گرفتن شاخ و برگ گیاه در آخور گاو‌ها و مخلوط شدن آن با علوفه مورد تغذیه دام، مسمومیت رخ می‌دهد. علاوه بر این، مسمومیت در دام‌های مختلف به دنبال نوشیدن آبی که برگ‌های خرزهره قبلاً در آن قرار گرفته بوده نیز اتفاق افتاده است. گلیکوزید‌های قلبی خرزهره در دام‌های مسموم و شیروار از طریق شیر دفع می‌شوند و خوردن آن توسط گوساله‌ها و یا انسان موجب مسمومیت می‌شود.    

مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها 50 تا 110، برای تک سمی‌ها 30 و در گوسفند 110 میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن گزارش شده است. در برخی منابع دیگر حد مسمومیت‌زای این گیاه سمی برای اسب 005/0 درصد وزن بدن، گاو 003/0 و گوسفند 015/0 درصد وزن بدن گزارش گردیده است.

درمان مسمومیت با خرزهره:

تاکنون هیچ آنتی دوت مشخصی برای ماده ایجاد این بیماری شناخته نشده و هر چه هست درمان بر اساس کاهش یا بر طرف کردن عوارض متعدد بیماری است. در اینجا به‌طور خلاصه علایم و داروهای متناسب آن ذکر می‌گردد:

۱- آتروپین سولفات برای رفع برادی کاردی.

۲- پروپانولول برای تنظیم آریتمی قلبی ایجاد شده(به خصوص در تک‌سمی‌ها).

۳- ترانکرون برای ترمیم ضایعات نخاعی احتمالی(هر ده روز یک‌بار).

۴- آنتی‌بیوتیک وسیع الطیف جهت پیشگیری از عفونت‌های پیآمدی مانند کاناپن.

۵- سولفات منیزیم به عنوان مسهل برای خروج سریع‌تر محتویات شکمبه در برخی موارد.

۶- فوروزامید به عنوان مدر برای جلوگیری از تجمع سم در کلیه‌ها(جای بحث دارد).

۷- با توجه به کامیولاتیو بودن سم در ابتدای مسمومیت می‌توان از روغن‌های غیرمعدنی بهره گرفت.

منبع: http://talghih.blogfa.com/post-48.aspx

جابجایی محصول و نقش آن در عمر انبارداری

بخشی از محصولات باغی تولید شده در طی جابه‌جایی دچار آسیب می‌گردند. آسیب‌هایی که در طی جابه‌جایی به‌محصول وارد می‌شود، شامل: خسارات ناشی از فشار، سائیدگی، ضربه و گرما خواهد بود. همانطور که در بخش انتخاب رقم اشاره شد اصلاح ارقام مقاوم در برابر جابه‌جایی یکی از اهداف مهمی است که خسارات ناشی از حمل و نقل را به‌حداقل می‌رساند. اخیراً ارقامی از گوجه‌فرنگی اصلاح شده‌اند که در طی حمل و نقل خسارت کمی خواهند دید.

تکنولوژی بسته‌بندی

یکی از راهکارهای کاهش ضایعات محصولات باغی در دوره پس از برداشت بسته‌بندی است. بسته‌بندی علاوه بر نقشی که در بازاریابی محصول دارد، در جلوگیری و کاهش از ضایعات محصولات برداشت شده بسیار موثر است. با استفاده از تکنولوژی‌های مدرنی چون بسته‌بندی با اتمسفر متغیر Modified atmosphere packaging(Map)، شرینک‌وراپ Shrink wrap و غیره می‌توان ضایعات محصولات باغی را به‌حداقل رساند. اخیراً Map با غلظت اکسیژن بالا جایگزین Map با غلظت اکسیژن کم شده است. این روش جدید تاثیر بیشتری بر آنزیم‌های مضر داشته و از واکنش‌های تخمیری غیرهوازی و همچنین از رشد میکروب‌ها جلوگیری می‌نماید. این تکنیک به‌طور موفقیت‌آمیزی برای بسته‌بندی کلم گل، بروکلی، هویج، جوانه لوبیا، قارچ‌دکمه‌ای و اسفناج به‌کار رفته است. در ایران هنوز استفاده از این نوع بسته‌بندی حتی برای قارچ‌های خوراکی که توجیه اقتصادی نیز دارد به‌طور قابل توجهی صورت نگرفته است.

در بسته‌بندی واحدهای فرآورده در درون جعبه، محصول نباید حرکت کند و از آسیب در اثر لرزش دیوارهای بسته‌بندی پرهیز شود. بسته‌بندی نباید از لبه پر شود و یا به‌صورت فشرده باشد چون سبب افزایش خراشیدگی، فشار و ضربه می‌گردد.

تکنولوژی انبارداری

شرایط انبارداری نقش بسیار مهمی در افزایش نگهداری محصولات باغی و کاهش ضایعات دارد. با استفاده از تکنولوژی محیطی انبارداری می‌توان ضایعات محصولات باغی را به‌حداقل رساند. انبارداری در اتمسفر کنترل شده Controlled atmosphere storage و استفاده از انبارهای کم فشار Hypobaric atmosphere storage با تاثیر بر فرآیندهای تنفس و تولید اتیلن عمر نگهداری محصولات و ضایعات محصولات باغی در طی انبارداری را کاهش می‌دهد. انبارهای موجود در ایران غالباً بسیار قدیمی و ابتدایی می‌باشند. در انبارهای موجود در ایران هیچ کنترلی بر غلظت اکسیژن، دی‌اکسیدکربن و اتیلن صورت نمی‌گیرد، تنها عواملی چون رطوبت و دما کنترل می‌گردد. در چنین شرایطی نه تنها امکان نگهداری میوه‌های حساس و خصوصاً میوه‌های تابستانه و سبزیجات وجود ندارد بلکه ضایعات محصولات نگهداری شده نیز بسیار زیاد خواهد بود. در چنین شرایطی انبارداری صرفاً به‌انواعی از میوه و سبزی(سیب، گلابی، سیب‌زمینی و پیاز) محدود شده است. به‌منظور کاهش ضایعات ناشی از عدم وجود انبارهای مناسب لازم است سردخانه‌ها و انبارهایی با استانداردهای جهانی مانند انبارهای با اتمسفر کنترل شده و انبارهای کم فشار احداث گردد و یا انبارهای موجود از نظر تأسیسات کنترل کننده عوامل مهم مانند اکسیژن، دی‌اکسیدکربن و اتیلن تجهیز گردند تا بتوان سبزیجات، میوه‌های تابستانه و میوه‌های حساس را به‌خوبی انبار نمود. با توجه به‌هزینه‌های سنگین احداث سردخانه‌های مناسب و پیشرفته نقش دولت در سرمایه‌گذاری در این بخش اجتناب ناپذیر است.

کنترل عوارض پاتولوژیکی و فیزیولوژی بعد از برداشت

بخش زیادی از محصولات باغبانی به‌دلیل حمله عوامل بیماری‌زا به‌محصول برداشت شده از حلقه مصرف خارج می‌شوند. خسارت برخی از بیماری‌ها به‌حدی زیاد است که گاهی تمام محصول دور ریخته می‌شود. حمله عوامل بیماری‌زا اغلب به‌دنبال صدمات فیزیکی صورت می‌گیرد، البته تعداد کمی از قارچ‌ها وجود دارندکه به‌بافت‌های سالم نیز حمله برده و شرایط را برای توسعه بقیه عوامل بیماری‌زا هموار می‌سازند. معمولاً میوه برداشت شده مقاومت قابل توجهی نسبت به‌عوامل بیماری‌زا دارد ولی با آغاز رسیدگی، میوه‌ها به‌این عوامل حساس می‌گردند. بین میزان ترکیبات فنلی و مقاومت به‌بیماری‌ها یک همبستگی مثبت وجود دارد. این درحالی است که میزان زیاد ترکیبات فنلی سودمند نبوده و باعث ایجاد مزه گس و قهوه‌ای شدن بافت در اثر اکسیداسیون خواهد شد. یکی از اهداف اصلاحی به‌طریق بیوتکنولوژی، رسیدن به‌حدی از ترکیبات فنلی است که نه تنها منجر به‌ایجاد مقاومت گردد بلکه از نظر گسی و قهوه‌ای شدن، کیفیت میوه در حد مطلوب حفظ گردد.

اگرچه استفاده از ترکیبات شیمیایی می‌تواند ضایعات حاصل از عوامل پاتولوژیکی را کاهش دهند ولی به‌دلیل عوارض جانبی این مواد، مصرف آنها روزبه‌روز محدود می‌شود. اخیراً روش‌های غیرشیمیایی چون استفاده از اشعه گاما، نور فرابنفش، گرما درمانی و همچنین استفاده از ترکیبات طبیعی مانند اسانس‌های گیاهی توسعه یافته‌اند. در ایران چنین عملیاتی هنوز در حد ابتدایی و در مراحل اولیه تحقیق قرار دارند. چنین راهکارهایی به‌همراه رعایت اصول بهداشتی در طی رشد و نمو که منجر به‌کاهش بار میکروبی محصول خواهد شد می‌توانند در کاهش ضایعات حاصل از حمله عوامل بیماری‌زا نقش مؤثری را ایفا نمایند.