کشت گلخانه‌ای

رشد جمعیت و افزایش مصرف سرانه که با سطح درآمد و زندگی افراد جامعه همبستگی زیادی دارد، دو مسئله مهم در تأمین نیازهای غذایی برای افراد جوامع در حال پیشرفت از جمله ایران است و در این میان نقش استفاده مؤثر و بهینه از منابع محدود آب و خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لازمه تلاش موفقیت آمیز در جهت رسیدن به خودکفائی در تولید نیازهای غذایی همانند هر فعالیت دیگری به آگاهی عمیق از فرآیندهای عملی و اقتصادی مربوط است و در این راستا تکنولوژی تولید فشرده محصولات(Intensive) منجر به افزایش چشمگیر راندمان بهره وری از منابع محدود آبی و خاکی گشته و اهمیت آن با توجه به اقلیم خشک و کم باران خراسان غیر قابل انکار است. بنابراین مهمترین دستاوردهای  کشتهای فشرده گلخانه ای عبارتند از:

1- امکان تولید مستمر در تمام طول سال بدون تأثیر محدودیت های موجود به خصوص در مناطق سرد با طول فصل کشت کوتاه.

2- بهره وری صحیح و افزایش بهره وری از امکانات محدود آب و خاک به خصوص قطعات و اراضی کوچک غیر اقتصادی.

3- بازدهی تثبیت شده با توجه به کنترل عوامل تولید شامل رطوبت، درجه حرارت، تهویه و نور.

4- کاهش خسارت و تأمین امنیت تولید با توجه به کنترل عوامل سوء محیطی در یک محیط بسته.

5- ایجاد اشتغال مفید و مولد در جامعه.

رسیدن به این هدف زمانی حاصل می شود که مشخصات فنی گلخانه در حد استاندارد و یا حداقل نزدیک به این معیار رعایت شده باشد. به همین منظور طراحی گلخانه در محیطی با قابلیت جذب نور مطلوب و نیز طراحی محیط آن و استفاده از تأسیسات مورد نیاز جهت کنترل فاکتورهای محیطی نظیر درجه حرارت و رطوبت و تنظیم یکنواخت این عوامل در سطح کم امری اجتناب ناپذیر است. نکته مهم دیگر در طراحی و نصب تأسیسات داخلی لزوم توجه به استفاده حداکثر از فضای موجود جهت سهولت انجام امور زراعی و نگهداری می باشد.

توانایی تشخیص گلخانه ها و محل مناسب برای احداث گلخانه

مفهوم گلخانه: به ساختمانی اطلاق می شود که با مواد شفاف برای عبور طبیعی نور جهت رشد و نمو گیاهان پوشانده شده است. این ساختمان به طور مصنوعی گرم می‌شود و با دیگر ساختمان های مناسب پرورش گیاه مثل شاسی های سرد و بسترهای گرم متفاوت است زیرا ارتفاع و اندازه کافی برای کارکردن فرد در داخل آن وجود دارد. به عوامل متعددی در احداث گلخانه ها باید توجه شود:

1- مهم ترین عامل نور است. تأمین نور برای گیاهان گلخانه ای بسیار مهم است. در روزهای ابری و زمستانی و در مناطقی که مقدار نور کمتر است از نورهای مصنوعی استفاده می کنند و گلخانه ها باید در جهتی ساخته شوند که در جهت نور باشند.

2- تأمین حرارت: بهترین نوع سوخت گاز است اما برخی افراد از گازوئیل و نفت استفاده می‌کنند، اما تمیزترین سوخت گاز است.

3- مساحت گلخانه ها را می توان بسته به سلیقه خود انتخاب کرد. می‌توان مساحت زیاد در نظر گرفت یا اینکه گلخانه ها را با مساحت های کوچکتر تشکیل داد. بستگی به تأمین گرما در گلخانه و سلیقه خود شخص و شکل زمین دارد.

4- استفاده از بادشکن: بهتر است گلخانه ها به صورتی ساخته شوند که جهت باد را منحرف کند و در جهت باد نباشد. می‌توان دیوارچینی کرد ولی هزینه زیادی دارد و یا از درختان بادشکن مانند سرو، کاج و چنار استفاده کرد. البته باید فاصله گلخانه تا این درختان 5/2 برابر طول درختان باشد. مثلاً اگر طول درخت20 متر باشد طول فاصله گلخانه تا این درختان50 متر انتخاب شود.

5- تأمین CO2 در گلخانه.

6- تأمین رطوبت کافی در گلخانه.

7- استفاده از خاک مناسب: قبل از کار و آغاز کشت ابتدا خاک باید آزمایش شود تا از لحاظ عناصر غذایی و مقدار کوددهی مناسب اطمینان حاصل کرد و بهتر است در گلخانه از خاک های سیلتی استفاده کنیم یعنی خاک باید دارای زهکش مناسبی باشد.