کنترل عوارض پاتولوژیکی و فیزیولوژی بعد از برداشت

بخش زیادی از محصولات باغبانی به‌دلیل حمله عوامل بیماری‌زا به‌محصول برداشت شده از حلقه مصرف خارج می‌شوند. خسارت برخی از بیماری‌ها به‌حدی زیاد است که گاهی تمام محصول دور ریخته می‌شود. حمله عوامل بیماری‌زا اغلب به‌دنبال صدمات فیزیکی صورت می‌گیرد، البته تعداد کمی از قارچ‌ها وجود دارندکه به‌بافت‌های سالم نیز حمله برده و شرایط را برای توسعه بقیه عوامل بیماری‌زا هموار می‌سازند. معمولاً میوه برداشت شده مقاومت قابل توجهی نسبت به‌عوامل بیماری‌زا دارد ولی با آغاز رسیدگی، میوه‌ها به‌این عوامل حساس می‌گردند. بین میزان ترکیبات فنلی و مقاومت به‌بیماری‌ها یک همبستگی مثبت وجود دارد. این درحالی است که میزان زیاد ترکیبات فنلی سودمند نبوده و باعث ایجاد مزه گس و قهوه‌ای شدن بافت در اثر اکسیداسیون خواهد شد. یکی از اهداف اصلاحی به‌طریق بیوتکنولوژی، رسیدن به‌حدی از ترکیبات فنلی است که نه تنها منجر به‌ایجاد مقاومت گردد بلکه از نظر گسی و قهوه‌ای شدن، کیفیت میوه در حد مطلوب حفظ گردد.

اگرچه استفاده از ترکیبات شیمیایی می‌تواند ضایعات حاصل از عوامل پاتولوژیکی را کاهش دهند ولی به‌دلیل عوارض جانبی این مواد، مصرف آنها روزبه‌روز محدود می‌شود. اخیراً روش‌های غیرشیمیایی چون استفاده از اشعه گاما، نور فرابنفش، گرما درمانی و همچنین استفاده از ترکیبات طبیعی مانند اسانس‌های گیاهی توسعه یافته‌اند. در ایران چنین عملیاتی هنوز در حد ابتدایی و در مراحل اولیه تحقیق قرار دارند. چنین راهکارهایی به‌همراه رعایت اصول بهداشتی در طی رشد و نمو که منجر به‌کاهش بار میکروبی محصول خواهد شد می‌توانند در کاهش ضایعات حاصل از حمله عوامل بیماری‌زا نقش مؤثری را ایفا نمایند.