انواع ریشه نابجا

1- ریشه‌های زیرزمینی(Underground Root)

2- ریشه‌های هوایی(Aerial Root)

2- الف) ریشه‌های صعود کننده(Climbing roots)

2- ب) ریشه‌های انگلی(Parasitic roots)

2- ج) ریشه‌های فتو سنتزکننده(Photosynthetic roots)

2- د) ریشه‌های نگاهدارنده(Stilt roots)

2- هـ) ریشه‌های شمعی(Prop or Pillar roots)

تعریف: ریشه‌های نابجا ریشه‌هایی هستند که منشا آنها ریشه‌چه جنینی نیست و از قسمت‌های دیگر گیاه منشا می‌گیرند. ریشه‌های نابجا را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود. که عبارتند از:

1- ریشه‌های زیر زمینی(Underground Root): این ریشه‌ها در زیرزمین قرار دارند. ریشه گیاهان تک‌لپه‌ای و برخی از دولپه‌ای‌ها در این گروه قرار دارند. از تغییرات عمده ریشه‌های نابجای زیرزمینی می‌توان غده‌ای شدن را نام بردکه در گیاهانی چون مارچوبه Asparagus officinalis و کوکب Dahlia sp. دیده می‌شود. این ریشه ها را ریشه‌های غده‌ای Roots Tuber می نامند.

2- ریشه‌های هوایی(Aerial Root): این ریشه‌ها بالاتر از سطح خاک و روی اندام‌های هوایی(ساقه) تولید می‌شوند. از مهمترین انواع ریشه‌های هوایی می‌توان انواع زیر را نام برد:

2- الف) ریشه‌های صعود کننده(Climbing roots): برخی از گیاهان بالا رونده مثل عشقه Hedera helix و پیچ اناری Tecoma sp. به کمک ریشه‌های ویژه از قیم بالا می‌روند. این ریشه‌ها معمولاً در بخش‌های سطحی قیم فرو می‌روند و فقط عمل تثبیت گیاه را به عهده دارند. این ریشه به ریشه‌های صعود کننده موسومند.

2- ب) ریشه‌های انگلی(Parasitic roots): این ریشه‌ها درگیاهان انگلی مثل دارواش Vischum album، موخور Loranthus sp. و سس Cuscuta sp. وجود دارند. ریشه‌های انگل در پیکر میزبان فرو می‌روند وآب، املاح و یا مواد فتوسنتزی را جذب می‌کنند. این ریشه ها را گاهی مکینه Haustorium نامیده‌اند.

2- ج) ریشه‌های فتوسنتز کننده(Photosynthetic roots): در برخی از ا رکیده‌های Orchid  اپی‌فیت ریشه‌هایی وجود دارد که سبز رنگ بوده قادر به انجام عمل فتوسنتز هست. این ریشه‌ها به ریشه‌های فتوسنتز کننده معروفند.

2- د) ریشه‌های نگاهدارنده(Stilt roots): در گیاهانی مانند نی Phragmites communis، نیشکرSaccharum officinarum، ذرت Zea mayze و پاندانوس Pandanus ریشه‌هایی وجود دارد که از بخش‌های نزدیک به خاک ساقه اصلی خارج شده در خاک فرو می‌رود و در قائم ماندن ساقه آن را کمک می‌نماید. این ریشه‌ها ریشه‌های نگاهدارنده نام دارند.

2- هـ) ریشه‌های شمعی(Prop or Pillar roots): این ریشه ها در لور(مکر زن) Ficus bengalensis و انجیر معابد Ficus religusa وجود دارد. در این گیاهان از شاخه های درخت ریشه‌هایی تولید می شود که در زمین فرو می‌روند و از شکسته شدن شاخه‌ها محافظت می‌کنند. این ریشه‌ها بعداً ضخیم شده و شبیه به تنه می‌شوند. بدین ترتیب به نظر می‌رسد که چنین درختانی دارای چندین تنه هستند. این ریشه را ریشه‌های شمعی می نامند.